Zülfü Livaneli’nin kendi YouTube kanalında yayımladığı podcast’te, şair Ahmed Cevad’ın “Çırpınırdın Karadeniz” şiirinin aslında Ermeni asıllı âşık Sayat Nova’ya ait olduğu yönünde ortaya attığı iddia, hem tarihsel gerçeklikten tamamen kopuktur hem de edebiyat ve kültür tarihi konusunda sorumluluk sahibi herkesin kaçınması gereken bir bilgi kirliliğidir.

“Çırpınırdın Karadeniz” şiiri 1914 yılında Ahmed Cevad tarafından yazılmış, Osmanlı’nın ve Kafkasya’nın kritik bir döneminde, Türk yurtlarında uyanan milli duyguların edebi bir tezahürü olmuştur. Şiir yazıldıktan yıllar sonra, 1918’de Azerbaycanlı bestekar Üzeyir Hacıbeyli tarafından bestelenmiş, böylece kısa sürede Türk dünyasının dört bir yanında benimsenen güçlü bir marşa dönüşmüştür.

Bu tarihsel kayıtlar, arşivlerde, akademik literatürde ve dönemin basınında açık biçimde yer almaktadır.

Dolayısıyla, Sayat Nova’nın 18. yüzyılda yaşamış biri olduğu düşünüldüğünde, hem zaman bağlamı hem şiirin dili, üslubu ve tarihsel bağlamı açısından Livaneli’nin iddiası akademik temelden, belge ve kaynaktan tamamen yoksundur. Kültürel üretimler üzerine konuşmanın bir sorumluluk gerektirdiği unutulmamalıdır; hele ki Türk dünyasının ortak hafızasında yer alan eserler üzerine konuşuluyorsa, bu sorumluluk daha da ağırdır.

Bugün “Çırpınırdın Karadeniz”, bütün Türk dünyasının gönülden sahiplendiği ortak bir marş hâline gelmiştir. Türk milletinin bağımsızlık, cesaret ve kardeşlik idealinin simgesidir.

Bilgiye dayanmayan, tarihsel bağlamdan kopuk, araştırma zahmeti gösterilmeden ortaya atılan bu tür iddialar; hem eser sahibine hem Türk dünyasının ortak kültürel mirasına hem de toplumsal hafızaya karşı bir saygısızlıktır.

Eleştiride bulunmak herkesin hakkıdır; fakat gerçeği çarpıtarak konuşmak kimsenin hakkı değildir. Bu nedenle Livaneli’nin söz konusu açıklaması, bir görüş beyanından çok, tarihsel gerçeklikten kopuk ve kültürel hafızayı bulandıran bir söylem niteliği taşımaktadır. Zülfü Livaneli’nin tarihsel gerçeklikten kopuk, kültürel hafızayı bulandıran söylemini kınıyoruz.