Son aylarda Türkiye’nin terörle mücadelesine, devlet aklının dönüşümüne ve toplumsal bütünlüğün yeniden güçlendirilmesine yönelik arka arkaya beş ayrı değerlendirme kaleme aldım. Bu yazıların her biri, kendi bağlamı içinde farklı bir boyutu ele alsa da aslında büyük bir resmin parçalarıydı. Bugün, bu beş yazının oluşturduğu ulusal güvenlik vizyonunu, ortak kavramsal çerçeve içinde okuyucularımızla paylaşmak istiyorum.
Aşağıda bağlantılarıyla birlikte verdiğim yazılarımın ilk beşi ile ilgili dijital iz bilgileri şunlardır:
1. Doğru Kavram – Doğru Yol – Kalıcı Huzur
https://www.ucuncusayfahaber.com.tr/kose-yazilari/terorsuz_turkiye_dogru_kavram_dogru_yol_kalici_huzur-5078.html
2. Türk ve Türkiye Yüzyılı: Yeni Millî Değerler Sistemi
https://www.ucuncusayfahaber.com.tr/kose-yazilari/turk_ve_turkiye_yuzyili_yeni_mill_degerler_sistemi-5133.html
3. Toplumsal Bütünlük ve Devlet Aklında Kararlılık
https://www.ucuncusayfahaber.com.tr/kose-yazilari/terorsuz_turkiye_icin_toplumsal_butunluk_ve_devlet_aklinda_kararlilik-5146.html
4. Terörsüz Türkiye – Bölüm I: Devlet, Kimlik ve Güvenlik Mimarisi
https://www.ucuncusayfahaber.com.tr/kose-yazilari/terorsuz_turkiye_devlet_toplum_ve_siyaset_icin_stratejik_yol_haritasi-5238.html
5. Terörsüz Türkiye – Bölüm II: Toplumsal Barış, Demokrasi ve Sosyo-Ekonomik Derinlik
https://www.ucuncusayfahaber.com.tr/kose-yazilari/terorsuz_turkiye_devlet_toplum_ve_siyaset_icin_stratejik_yol_haritasi-5243.html
Yazılarımın bu metinleri, Türkiye’nin terörle mücadelesinin yalnızca güvenlik operasyonlarından ibaret olmadığı; aksine çok katmanlı bir toplumsal, siyasal, hukuki ve jeopolitik yapının sonucu olduğu düşüncesini birleştiriyor.
Bugün gelinen noktada artık rahatlıkla söyleyebiliriz ki:
Türkiye terörle mücadeleyi yeni bir düzleme taşıdı.
Devlet aklı, toplumsal bütünlük, ekonomik adalet, demokratik temsil ve uluslararası jeopolitik strateji tek bir ortak iradenin parçalarıdır.
Şimdi bu çerçeveyi aşağıdaki başlıklarla açıklayalım.
I. Kavramsal Temel: Türkiye’nin Kendini Doğru Tanımlaması
Beş yazının ilki olan “Doğru Kavram – Doğru Yol – Kalıcı Huzur” başlığı, mücadelenin epistemolojik temelini ortaya koyuyordu. Terörü doğru kavramlarla tanımlamayan bir devlet, doğru politikalar üretemez.
Türkiye’nin kimlik sistemi etnik değil, anayasal vatandaşlık üzerinden şekillenmiştir.
İkinci yazı olan “Türk ve Türkiye Yüzyılı: Yeni Millî Değerler Sistemi”, bu kimliğin taşıyıcı kolonlarını tarif ediyordu:
· ortak kader
· ortak hukuk
· ortak gelecek
· ortak değerler
Bu çerçeve, terörün bölmeye çalıştığı toplumsal zemini yeniden sağlamlaştıran en güçlü bağdır.
II. Devlet Aklı ve Güvenlik Mimarisi
Üçüncü ve dördüncü yazılar, Türkiye’nin güvenlik devletinden hukuk devletine, oradan da akıl, meşruiyet ve kararlılık merkezli yeni bir güvenlik mimarisine geçişini analiz ediyordu.
Bu yeni mimarinin temel unsurları şunlardır:
· delile dayalı operasyon
· hukuki meşruiyet
· insan haklarına uygun süreç yönetimi
· hesap verebilirlik
· toplumsal destek
· sahadaki kararlı operasyon gücü
Kısacası Türkiye artık terörle sadece “mücadele etmiyor”; terörü besleyen, büyüten, meşrulaştırmaya çalışan tüm mekanizmaları çözen bir strateji uyguluyor.
III. Toplumsal Psikoloji, Hafıza ve Adalet
Terör yalnızca fiziki değil, aynı zamanda zihinsel bir tehdittir.
Beş yazının tamamında ortaklaşa vurgulanan konu şudur:
Terör, toplumun güven duygusunu zayıflatarak etki üretir; devletin görevi bu güveni yeniden inşa etmektir.
Bu bağlamda:
· şehit ve gazi ailelerinin onurlandırılması
· sivil mağdurların görünür kılınması
· toplumsal hafızanın sağaltıcı yöntemlerle yönetilmesi
· güven duygusunun güçlendirilmesi
Türkiye’nin terörsüzleşme sürecinde zihinsel bütünlüğün önemini ortaya koyuyor.
IV. Ekonomik Adalet, Bölgesel Kalkınma ve Sosyal Devlet Boyutu
Beş yazının ortak bulgusu şudur:
Ekonomik eşitsizlik ile güvenlik arasındaki ilişki artık tartışmasızdır.
İşsizlik, yoksulluk, düşük eğitim seviyesi, bölgesel dengesizlikler terörün beslendiği sosyal zeminlerdir.
Bu nedenle:
· OSB politikaları
· KOBİ destekleri
· genç ve kadın istihdamı
· tarım–sanayi entegrasyonu
· mesleki eğitim programları
· sosyal devlet uygulamaları
birer kalkınma politikası değil, aynı zamanda güvenlik politikasıdır.
V. Demokratik Temsil ve Silahsız Siyasetin Güçlendirilmesi
Beşli yazının en önemli boyutlarından biri de şudur:
Silahsız siyaset güçlendikçe silahlı yapıların toplumsal karşılığı azalır.
Bu nedenle:
· TBMM’nin kapasitesinin güçlendirilmesi
· yerel yönetimlerde şeffaflık
· siyasi partilerde mali ve kurumsal denetim
· demokratik katılım mekanizmalarının artırılması
· toplumsal kutuplaşmayı azaltan dilin benimsenmesi
Türkiye’nin demokratik standartlarını güvenlik boyutuyla doğrudan ilişkili hale getirir.
VI. Jeopolitik Denklem ve Terörün Yeni Yüzü
Bugün terör sadece dağda, ovada veya kırsalda değil; uluslararası masalarda, dijital mecralarda ve finans ağlarında varlık gösteriyor.
Türkiye’nin yeni güvenlik çevresi:
· ABD ve AB politikaları
· İran’ın bölgesel milis stratejisi
· Irak ve Suriye’deki güç boşluğu
· Rusya’nın denge politikaları
· Çin’in yeni ekonomik hamleleri
· enerji koridorları
· siber-psikolojik harp mekanizmaları
Bu alanların tamamı beş yazının örtük veya açık biçimde analiz ettiği ortak paydalardır.
Türkiye yeni dönemde terörü sadece “bir iç güvenlik meselesi” olarak değil; bölgesel, küresel ve dijital bir denklem olarak ele almak zorundadır.
VII. 2030 Türkiye'si İçin Stratejik Vizyon: Birlik, Güvenlik ve Gelecek
Beş yazının bütününden çıkan büyük resim şudur:
Türkiye’nin terörle mücadelesi artık yalnızca terörü bitirme hedefi değil; terörün beslendiği tüm yapısal zemini ortadan kaldırma vizyonudur.
Bu vizyonun temel ayakları:
· güçlü devlet aklı
· adil hukuk düzeni
· kapsayıcı toplumsal kimlik
· ekonomik fırsat eşitliği
· demokratik temsil
· uluslararası kararlılık
· teknolojik güvenlik
· toplumsal dayanıklılık
Bu nedenle Türkiye’nin 2030 hedefi sadece “terörsüz bir ülke” değil; adil, güçlü, özgüvenli ve birlik içinde bir toplum inşa etmektir.
SONUÇ VE OKUYUCUYA DAVET: YENİ YAZI DİZİSİ BAŞLIYOR
Bu değerlendirme yazısı, son dönemde kaleme aldığımız beş kapsamlı analizin ortak zeminini ortaya koyarak, Türkiye’nin terörle mücadelesine dair bütüncül bakış açımızın çerçevesini çizmiştir. Artık önümüzde, bu makro perspektifi daha da derinleştirecek ve farklı boyutlarıyla ele alacak yeni bir yazı dizisi bulunuyor.
Önümüzdeki günlerde, “Türkiye’nin Güvenlik Mimarisinde Yeni Ufuklar” ana temasıyla üç bölümlük özel bir makale tadında köşe yazısı dizisine başlıyoruz.
Bu yeni dizide sırasıyla:
1. Yazı: Terörsüz Türkiye’nin Büyük Çerçevesi
2. Yazı: Uluslararası Güvenlik ve Jeopolitik Derinlik
3. Yazı: 2030 Vizyonu ve Ulusal Stratejik Yol Haritası
başlıklarıyla Türkiye’nin geleceğini, güvenlik mimarisini ve bölgesel konumlanmasını çok boyutlu biçimde ele alacağız.
Siz değerli okuyucularımızı, bu yeni değerlendirme serisinin her bir bölümünde yeniden buluşmak üzere davet ediyor; Türkiye’nin güvenlik düşüncesine katkı sunmayı amaçlayan bu yolculukta bizimle birlikte olmanızdan memnuniyet duyacağımızı ifade ediyoruz.
Dr. Oğuz Poyrazoğlu
Üçüncü Sayfa Haber / Milli Ses – Köşe Yazarı
Gazi Üniv. Öğr. Üyesi
opoyrazoglu@gazi.edu.tr
