AKIL PENCEREMDEN
Dr. Oğuz POYRAZOĞLU
opoyrazoglu@gazi.edu.tr
Eğitimde Eşitlik ve Kalite: HAYALDEN GERÇEĞE DÖNÜŞTÜRME YOLCULUĞU
Herkesin ortak görüşü: Eğitim, bir milletin kalkınmasının ve ilerlemesinin temel taşıdır. Fakat bu temel taşın sağlam ve adil olması için her bireye eşit fırsatlar sunulması ve eğitim sisteminin her kademesinde kaliteli hizmetlere erişim sağlanması gerekir. Bu bağlamda, "Eğitim Kalitesi ve Erişimi" üzerine odaklanarak eğitim sistemimizin yeniden yapılandırılması ve kaynakların adaletli dağıtımı, dijitalleşmenin ve uzaktan eğitimin yaygınlaştırılması, öğretmen eğitimine ve okul altyapısına yatırım yapılması ve müfredatın güncellenmesi gibi konularda acil adımlar atılması elzemdir.
Eşit Fırsatlar İçin Kaynak Adaleti
42 yıllık deneyimime göre eğitime erişimde fırsat eşitsizliği, eğitim sistemimizin en temel bir sorunudur. Gelir seviyesi, coğrafi konum veya engellilik gibi faktörlerin eğitim kalitesini ve erişimini doğrudan etkilemesi bugünkü çağda kabul edilemez. Bu nedenle, dezavantajlı gruplara özel eğitim programları ve burs imkanları sunarak, kaynakların adaletli dağıtımı mutlaka sağlanmalıdır. Örneğin, herkese ücretsiz ders kitaplarının yanında yoksul ailelerin çocuklarına okul malzemesi ve servis hizmeti sağlanması, tüm okullara daha fazla öğretmen ve teknolojik donanım tahsis edilmesi ve engelli öğrenciler için özel eğitim ortamları oluşturulması gibi adımlar yerel idareler, ilgili STK’lar vb diğer paydaşlarla iş birliği içerisinde daha yaygın ve kapsayıcı olarak atılabilmelidir.
Dijitalleşme ve Uzaktan Eğitim
Dünyada teknolojinin gelişmesiyle birlikte, dijital eğitim araçları ve uzaktan eğitim imkanlarının da eğitimde yeni ufuklar açabileceği görülmektedir. Özellikle pandemi döneminde uzaktan eğitimin önemi daha da artmış ve bu alandaki eksiklikler ülkemizde ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, internet altyapısının iyileştirilmesi, her öğrenciye tablet veya bilgisayar gibi cihazların sürdürülebilirlik yaklaşımlarla sağlanması, çevrimiçi(online) eğitim platformlarının geliştirilmesi ve öğretmenlerin bu alanda yeterliliklerinin artırılması için ülke sathında yaygınlaştırılma çalışmaları yapılmalıdır. Ayrıca, uzaktan eğitim programlarının içeriği ve kalitesi de titizlikle kontrol edilmeli, bu programların dezavantajlı gruplar için de erişilebilir olması mutlaka ama mutlaka sağlanmalıdır.
Güçlü Öğretmenler, Kaliteli Eğitim
Her türlü eğitim kademesi için olmak üzere öğretmenler, eğitim sisteminin en önemli unsurlarından biridir. Öğretmenlerin nitelikli bir yüksek öğretim ve eğitimden geçmesi, mesleki gelişimlerinin sürekli desteklenmesi ve çalışma şartlarının iyileştirilmesi, sürdürülebilir eğitim kalitesinin artırılması için doğrudan etkili olacaktır. Ayrıca, öğretmenlik mesleğinin cazibesini artırmak için maaş artırımları ve ek ödenekler sağlanabilmelidir. Ulusal ve uluslararası öğretmen yetiştirmek için öğretmenlerin yurt dışı eğitim programlarına katılımı teşvik edilmeli ve okullarda daha önce uygulama örnekleri var olan mentorluk programları uygulanabilmelidir.
Eşitsizlikleri Gidermek İçin Yatırım
Kaliteli eğitim hizmetlerine erişimde eşitsizlikleri azaltmak için öğretmen eğitimine ve okul altyapısının geliştirilmesine yatırım yapmak şarttır.
Öğretmenlik mesleğinin cazibesini artırmak ve nitelikli öğretmen kadrosunu genişletmek için teşvikler sağlanmalı, okulların fiziki ve teknolojik altyapısı modern standartlara uygun hale getirilmelidir. Özellikle dezavantajlı bölgelerdeki cazibe okullarına öncelik verilerek, bu okullarda gerekli laboratuvarlar, kütüphaneler ve spor salonları gibi imkanlar sağlanmalıdır.
Modern Okullar, Gelecek Nesiller
Ülkemizde yetersiz okul altyapısı, eğitim sisteminin önündeki en büyük engellerden biridir. Yeni okullar inşa etmek ve mevcut okulları çağdaşlaştırmak, eğitim ortamının iyileşmesine ve öğrencilerin motivasyonlarının artmasına katkıda bulunacaktır. Yeni okulların binaları modern ve depreme dayanıklı olarak inşa edilmeli, mevcut okulların ise tadilat ve onarımları yapılmalıdır. Ayrıca, okulların teknolojik donanımı da güncellenmeli, her öğrenciye eğitim yerleşkeleri içerisinde internet erişimi ve gerekli teknolojik araçlar kesinlikle sağlanmalıdır.
Müfredat ve Öğretim Yöntemleri
Eğitim sisteminin ihtiyaçlara ve güncel gelişmelere ayak uydurabilmesi için müfredatın güncellenmesi ve öğretim yöntemlerinin modernleştirilmesi gerekmektedir. İş bu hususta güncelin yakalanması için süreklilik arz edecek şekilde bu çalışmalar yapılanmalıdır. 21. yüzyıl becerileri ön planda tutularak, eleştirel düşünme, problem çözme, iletişim ve iş birliği gibi becerilerin geliştirilmesine odaklanan bir eğitim sistemi oluşturulmalıdır.
Ayrıca, farklı öğrenme stillerine ve yeteneklere hitap eden bireysel eğitim ve öğrenme programları gibi esnek ve çeşitli öğretim yöntemleri kullanılmalıdır. Proje tabanlı öğrenme, grup çalışmaları, drama ve sanat gibi aktiviteler eğitimde daha fazla yer almalıdır.
Destek Programlarıyla Her Öğrenciye Umut
Bilindiği üzere her öğrenci, farklı yeteneklere ve öğrenme stillerine sahiptir. Bu nedenle, her öğrencinin potansiyelini tam olarak ortaya çıkarabilmesi için özel destek programları ve rehberlik hizmetleri sunulmalıdır. Öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler için özel eğitim kursları ve etüt programları düzenlenmeli, yetenekli öğrenciler için ise burs ve burs imkanları sağlanmalıdır. Rehberlik ve danışmanlık hizmetleri de her okulda aktif olarak sunulmalı, öğrencilerin eğitim ve meslek seçiminde yönlendirilmesine yardımcı olunmalı ve dijital platformlar üzerinden destek sunulmalıdır.
Eğitimde Katılımcılık
Bir ülke ve toplum olarak eğitimde katılımcılık, eğitim sisteminin daha adil ve eşitlikçi hale gelmesi için oldukça önemlidir. Öğrenci velileri, öğretmenler, sivil toplum kuruluşları ve diğer paydaşlar eğitim politikalarının geliştirilmesi ve uygulanmasında reel söz sahibi olmalıdır. Okul yönetimlerinde ve eğitim kurullarında öğrenci ve veli temsiliyeti sağlanmalı, eğitimle ilgili kararlar tüm paydaşların görüşleri alınarak verilmelidir.
Eğitime Yatırım, Geleceğe Yatırım
Bir ülkede eğitime yapılan yatırım, bir milletin en karlı yatırımlarından biridir. Herkesin kabul ettiği üzere kaliteli eğitim, bireylerin ve toplumların kalkınması için temel oluşturmaktadır.
Bu nedenle, eğitime ayrılan bütçenin artırılması ve kaynakların etkin bir şekilde kullanılması için gerekli adımlar atılmalıdır. Eğitimde araştırma ve geliştirmeye de daha fazla yatırım yapılmalı, yenilikçi eğitim modelleri ve teknolojileri geliştirilmelidir.
Sonuç
Eğitimde eşitlik ve kalite, sadece bir hayal değildir. Benim inancım; bu hedefe ulaşmak için gerekli adımları atarak, her bireyin potansiyelini ortaya çıkarabileceği ve ülkemizin kalkınmasına katkıda bulunabileceği bir eğitim sistemi oluşturabiliriz. Bu, sadece eğitimcilerin değil, tüm toplumun ortak sorumluluğudur. Hepimiz, eğitim sisteminin daha adil ve kaliteli hale gelmesi için elimizden geleni tüm paydaşlar olarak mutlaka yapmalıyız.
Ankara, Eryaman-15.04.2024
