Muhittin GÜMÜŞ / TANRI DAĞLARI'NDAN


"GÖNÜLDEN GÖNÜLE GİDER YOL GİZLİ GİZLİ... "

Türkçemiz, gönülden gönüle giden yolda altın bir köprüdür.


Ben Türkçeyi "gönül"le gönülden sevdim dostlar.

Türkçemiz, gönülden gönüle giden yolda altın bir köprüdür.  

Bizim haritamız gönül coğrafyamızdır. O coğrafya;Türk dünyasıdır, Türkçenin ses bayrağının dikili olduğu ve Türkün iz bıraktığı bütün topraklar, dağlar, taşlar, ovalar, göller, çöller, stepler, deryalar, denizlerdir... Bizim gönlümüz geniştir; dostlar karşısında... Bizim gönlümüz yalnızca millet sevdasıyla sarhoştur; gök kubbedeki yıldızların altında... Bizim gönlümüz güneştir; bütün karanlık dehlizleri aydınlatır... 
Sözlüklerde gönül; "yürekte olduğu varsayılan nitelik, sevgi, istek, anış, düşünüş gibi duygu kaynağı, kişinin iç dünyası" şeklinde tanımlanmış olsa da beni tatmin etmeyen bir tanım olduğunu belirtmeliyim. Mecazen "istek" anlamını da verir.  

Tarihî  edebî metinlerimizin en kıymetlilerinden biri olan 
Kutadgu Bilig'de  içinde gönül kavramının geçtiği  nice  derin anlam dolu sözler ve nasihatler var. "Ay iç taş biligli ay hakku’l-yakin, közümde yırak sen köŋülke yakın.

Ey içi ve dışı bilen, ey hakku'l-yakîn ; gözden ıraksın, fakat gönüle yakınsın.” 
Köŋül badım emdi anıŋ yolıŋa, sevip sözi tuttum bütüp kavlıŋa 
Onun yoluna şimdi gönül bağladım ; bütün dediklerine inandım ve severek sözünü tuttum.” 

"Öz asğı tiler dôstka berme köŋül, asığ bulmasa boldı düşmân tüŋül. Yalnız kendi menfaatini gözeten dosta gönül bağlama; fayda görmezse, sana düşman olur; ondan vaz geç.
demektedir Yusuf Has Hacip. .

Türk milletinin millî kimliğini devam ettirmede ve dilini pekiştirmede önemli katkısı olan, köklü kültürünü berrak ifadelerle yansıtan Yunus Emre’nin eserlerinde de "gönül" kavramına çokça rastlanması kültürel kodlarımızın temelinde “sevgi” ile “gönül”ün birbirinden geri kalır tarafı olmadığını kanıtlamaktadır.  

"Gönül; aşkın tecelli ettiği yerdir." 
“Gönül bir kitaptır, gerçek aşk hikâyesi bu kitaptan okunur. Gönlümüzü aşk ile doldurmamız gerekir. 

Türkçemizde içinde "gönül" sözünün geçtiği  sözlerin (kelimeler, deyimler,eşdizimler, atasözleri) tamamının  259 adet olduğunu tespit etmiş durumdayız. Birçok dilde  "gönül"ün eşdeğerinin olmadığını da hatırlatalım.

Halk ozanımız merhum Neşet Ertaş ağamız "Gönül dağı yağmur yağmur boran olunca/Akar can özümden sel gizli gizli/Bir tenhada can cananı bulunca/Sinemi yaralar dil gizli gizli/ Dost elinden gel olmazsa varılmaz/ Rızasız bahçenin gülü derilmez/ Kalpten kalbe bir yol vardır görülmez/ Gönülden gönüle gider yol gizli gizli..."  diyor. Bu gün onu dinleyin, dinlettirin evinizdeki eşinize, evladınıza, kardeşinize, büyük küçük herkese lütfen...

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1985 yılında, gönüllü çalışmaları ve faydalarını dünya çapında duyurmak ve gönüllü programlara katılımı arttırmak amacıyla 5 Aralık’ tarihinin her yıl Dünya Gönüllüler Günü olarak kutlanmasına karar vermiştir. Gönüllülük insana özgü, dinamik, felsefi bir değerdir. İçinde yaşadığımız toplumu, doğayı ve dünyayı güzelleştirmek, ancak gönüllü çabalarla mümkün olacaktır.

Aktif felsefe için gönüllülük her bir idealistin, bilinçli ve aktif bir şekilde kamu yararına çalışma sorumluluğu olarak kabul ettiği, topluma hizmet ve cömertliğin doğal bir ifadesidir.

Türkçem gönülden gönüle giden yolda altın bir köprüdür.

Biliyorum ki uzun yazıları bir çoğunuz okumayı sevmezsiniz... "Gönüller" bu sayfaya sığmayacak kadar  çok .... İşte onlardan bir kaçı...

Bizim gönlümüz geniş... Bir kısmını sunuyorum sizlere…

"Gönlü kırılmak, gönlünde (veya gönüllerde) taht kurmak, gönlünde kalmak, gönlünden geçirmek (veya geçmek), gönlünden kopmak, gönlüne doğmak, gönlüne dokunmak, gönlüne girmek, gönlüne göre, gönlünü çalmak gönlünü çelmek, gönlünü düşürmek, gönlünü eğlemek, gönlünü etmek (veya yapmak), gönlünü hoş etmek, gönlünü kaptırmak, gönlünü karartmak, gönlünün dümeni bozuk, gönlünü pazara çıkarmak gönlünü serin tutmak, gönlünü söndürmek, gönlünü yaralamak,  gönlün yazı var, kışı var"

Gönül avcısı, gönül bağı, gönül belası, gönül birliği, gönül borcu, gönül borçlusu,  gönül bulantısı, gönül çöküşü gönül darlığı, gönül dilencisi, gönül eğlencesi,  gönül eri, gönül ferahlığı, gönül hoşluğu, gönül maskarası,  gönül meselesi, gönül okşayıcı, gönül rahatlığı, gönül rızası, gönül tokluğu, gönül uğrusu,  gönül yarası,  gönlü bol, gönlü dar, gönlü gani, gönlü kara, gönlü tok, gönlü zengin, gönlü yaralı,  canıgönülden
ve daha niceleri…

Tanrı Dağları'ndan 
Muhittin Gümüş 
06.12.2024

YAZARLAR