Hayat, beşerî münasebetler, duygusal ilişkiler, sosyal ve ekonomik kalkınmalar bir denge işidir. Denge bozulduğu zaman sosyal ve psikolojik yıkılmalar uç vermeye başlar.
Dengeyi bozan ana meselelerden biri; sevgide aşırılığa kaçmak, aşırı övmek, cesareti zorbalığa taşımak, cömertliği israfa çevirmek gibi değerlendirilebilir. İşte bu ve benzeri davranışlara ifrat denilir.
Tam tersi bir durum ise tefrittir.
Tefrit ise nefrette aşırılığa kaçmak, aşırı yermek, aşırı kınamak, gereken yerde sevgiyi esirgemek, cömertliği cimriliğe indirgemek, kimseyi beğenmemek gibi durumlar üzerinden tanımlanabilir.
Bu davranışlar bir de belli bir zümrenin desteğini almak, o zümrenin alkışlarına ve takdirlerine mazhar olmak için yapılıyorsa, riyakâr davranışların temsilcisi haline dönüşebilirsiniz.
Yani Allah’ın rızası değil, insanların rızasını gözeterek hareket etmek olan riyakârlık, münafıklık alametidir ki İslâmî ve insânî açıdan çok tehlikeli bir durumdur.
O halde ne yapmak gerekir? İtidalli olmak ve itidali tavsiye etmek…
İtidal, her şeyde ölçülü olmayı gerektirir. Sevgide ölçülü olmak, nefrette ölçülü olmak, cesarette ölçülü olmak… Hasılı, her işte ve eylemde ölçülü olmak gerekir.
Bugün cemiyetimizin, milletimizin kanını farkında olmadan bir kene gibi emen bu müsbet dışı davranışlar, toplumsal hayatımızda derin yaralar açıyor. Aşırı sevgiler nefret doğuruyor, aşırı korkular ve cesaretler zulme sebebiyet veriyor. İnsanlar oldukları gibi görünmüyor, göründükleri gibi de olmuyor. Kimse kimseye güvenmiyor, kimse inandığını konuşmuyor.
Oysa cemiyetimizi ve milletimizi ayakta tutacak, gerçekçi düşündürecek, şahısların kimyasını bozmayacak, gönüllerimizi de hayatımızı da güzelleştirecek tek şey itidaldir.
Unutmayalım canlar: İfrat ve tefrit gönlü karartır, nefsi mülahazaların kurbanı eder. İtidal ise gönlü rahatlatır, riyakârlığın kapılarını kapatır, cemiyet hayatımızı huzura kavuşturur.
Bâki selamlar…
