DİLDE, FİKİRDE, İŞTE (AMELDE) BİRLİK VE GASPIRALI İSMAİL BEY(1851-1914)
Dilimiz duygularımızı, fikirlerimizi/düşüncelerimizi ifade etmede mükemmel bir araçtır... Fikir birliğiyle yapılan işler insanları, milletleri ortak hedeflere daha kolay ve daha hızlı ulaştırır.
Yüce Allah'ın yarattığı akıl ve iz'an sahibi kullarının en çok itibar etmesi gereken kavramlardan adalet, ahlâk ve erdemle; mensubu olduğumuz büyük Türk milletinin sahip olduğu gurur, şuur ve iradeyle iyi, yararlı ve güzel işler yapanlara ne mutlu...
Türk Dünyasında 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında çok sayıda önemli fikir adamları yetişmiştir. Türk Dünyasına yön veren değerli şahsiyetlerin basın, yayın ve eğitim konusundaki görüşleri büyük yankı uyandırmıştır. Geçen yüzyılda yetişen fikir adamlarından birisi de Kırım Tatar Türklerinden İsmail Gaspıralı’dır. Bu büyük fikir adamı, hayatı boyunca düşünceleri ve faaliyetleriyle Türk Dünyasında birlik duygusunu yaymaya çalışmış olup kendisinden sonra gelen nesillere ilham kaynağı olmuştur. İsmail Gaspıralı, birlik düşüncesini Çarlık Rusyasında kültürel bir reform yaparak sağlamak isteyen Türk düşünürlerindendir. Gaspıralı’nın, 1884 yılında yayın hayatına başlayan Tercüman gazetesinde kullandığı Türkçe, hayatı boyunca hizmet etmeye çalıştığı Türk Dünyasına bu amacı gerçekleştirmeye yarayacak vasıtanın ne olduğunu göstermesi bakımından önemlidir. İsmail Bey, herkes tarafından bilinen ‘’Dilde, Fikirde, İşte Birlik’’ sözü ile kısaca bizlere neler yapmak istediğini ifade etmiştir. Aynı zamanda bir yandan Tercüman gazetesi ile dil birliğini savunurken bir yandan da Cedidizm akımı dahilinde Bahçesaray’da açmış olduğu ilk Usûl-i Cedid okulunda uyguladığı yeni eğitim sistemi ile Türk Dünyasının önemli şahsiyetlerini bizlere kazandırmıştır.
Bugün vefatının 111.yılında kendisini saygı, minnet, şükran ve rahmetle anıyoruz.
Mekânı cennet olsun...
Tanrı Dağları'ndan
Muhittin Gümüş
25.09.2025
